Efektywne zarządzanie przedsiębiorstwem nie może obejść się bez audytu wewnętrznego, który stanowi jego ważny element. Ten aspekt dowodzenia daną organizacją przechodzi obecnie wiele przeobrażeń. Wpływ mają na to przekształcenia w zakresie obowiązujących przepisów prawa, postęp zauważalny w światowej gospodarce, czy też dostępne dla nas nowoczesne rozwiązania technologiczne. Bezpośrednio ulepszają one audyt wewnętrzny i wytyczają nowe kierunki jego rozwoju. Sprawdź więc czym jest zjawisko audytu wewnętrznego oraz jakie czynniki wpływają na jego efektywność!

Czym jest audyt wewnętrzny?

Audyt wewnętrzny to określenie używane do opisywania ogółu działań doradczych, kontrolnych oraz weryfikujących funkcjonowanie danego podmiotu. Wyróżnia się trzy główne rodzaje audytów wewnętrznych – finansowy, audyt operacyjny oraz informacyjny. Do głównych celów audytu wewnętrznego należą chociażby: usprawnienie działania organizacji, sprawniejsze osiąganie celów, czy też doskonalenie zarządzania firmą. Wszystkie te aktywności cechują się obiektywizmem, niezależnością oraz metodycznym podejściem. Początków nowoczesnego audytu wewnętrznego należy dopatrywać się w XX wieku. Wtedy to w definicji tego pojęcia podkreślany był przede wszystkim aspekt księgowy oraz finansowy. Natomiast teraz audyt wewnętrzny ma doniosłe znaczenie w praktycznym zarządzaniu różnymi organizacjami. Nie bez znaczenia są także rozważania teoretyczne w tym zakresie. Coraz częściej zaczynają więc pojawiać się opracowania i badania przeprowadzane przez naukowców pochodzących z wielu krajów oraz członkowie Stowarzyszenia Instytutu Audytorów Wewnętrznych. W efekcie powiększa to wiedzę dotyczącą znaczenia czynności audytorskich oraz wpływu pewnych mierników na ocenę audytu wewnętrznego.

Jak jest rola audytu wewnętrznego?

Istotą audytu wewnętrznego jest przegląd, kontrola, weryfikacja oraz ocena rozwoju i funkcjonowania organizacji. Zmiany w rozumieniu tego pojęcia były wywołane przez afery rangi światowej, które związane były z tak zwaną kreatywną księgowością. Przejawiała się ona fałszowaniem dokumentacji dotyczącej budżetu firmy, zatajaniem informacji o długach, stratach oraz dochodach i ukrywaniem majątkowej sytuacji. W efekcie konieczne było poprawienie wizerunku audytora wewnętrznego. Przede wszystkim przywrócenie mu niezależności oraz zaufania. Wszystkie te czynniki doprowadziły do ujednolicenia funkcjonowania audytu wewnętrznego na całym świecie. Przejawem tego było uchwalenie przez Stany Zjednoczone specjalnej ustawy, która dotyczyła pozycji, jaką powinien zajmować audytor wewnętrzny oraz praw i obowiązków, jakie mu przysługują.

Jakie są mierniki efektywności audytu wewnętrznego?

Przedstawione powyżej przykłady zmian w zakresie audytu wewnętrznego sprawiły, że konieczne było wprowadzenie wielu zasad, dotyczących praktycznego funkcjonowania takiego audytu. Zwrócono uwagę chociażby na konieczność mierzenia efektywności audytu wewnętrznego i pracy poszczególnych audytorów. Na tej podstawie postanowiono wyróżnić kilka czynników efektywności dotyczących audytu wewnętrznego. Oto najważniejsze z nich: przynależność do sektora publicznego lub prywatnego, jakość przeprowadzanych usług audytorskich, profesjonalizm oraz odpowiednie doświadczenie i kwalifikacje zespołu audytorów, niezależność audytorów wewnętrznych oraz wspieranie audytorów wewnętrznych przez zarząd.

Jakie są elementy efektywnego zarządu wewnętrznego?

Audyt wewnętrzny posiada wiele istotnych elementów, wśród których wyróżnia się następujące składniki:

• znajomość branży, w której działa dana organizacja
• fakt posiadania specjalistycznej wiedzy z zakresu audytu wewnętrznego
• umiejętność szybkiego reagowania na pojawiające się zagrożenie lub ryzyko
• możliwość niezależnego działania audytorów, którzy posiadają zaufanie ze strony kierownictwa danego podmiotu
• przeprowadzania audytu wewnętrznego według określonego wcześniej planu
• wzięcie pod uwagę celów, jakimi kieruje się organizacja – strategicznych, operacyjnych, sprawozdawczych i zgodności
• współpraca z innymi działami firmy o charakterze kontrolnym
• wysoka jakość świadczonych usług
• stawianie na rozwój audytorów wewnętrznych

Podsumowanie

Ważne, aby mieć świadomość, że audyt wewnętrzny cały czas ewoluuje. Widać to nie tylko w pracy, ale również w podejściach reprezentowanych przez wielu naukowców. Można przeanalizować to chociażby na podstawie określenia konkretnych mierników efektywności audytu wewnętrznego oraz roli, jaką pełnią one w danej organizacji. Jednym z wniosków, które pokazują się, w związku ze zmianami w zakresie audytów jest rozszerzenie roli audytów od tej przede wszystkim finansowej, aż do doradczej. Warto pamiętać jedno – audyt wewnętrzny we współczesnych czasach musi cechować się elastycznością. Musi odpowiadać zwłaszcza na obecną sytuację gospodarczą, ekonomiczną oraz społeczną, jak również na oczekiwania osób korzystających z audytu. Tylko wtedy audyt wewnętrzny będzie miał możliwość wypełnienia funkcji, jakie w rzeczywistości ma spełniać.